Je kunt geen ander leiden als je jezelf niet begrijpt

Waarom leiderschap begint met zelfkennis

Er zijn van die zinnen die je leest en die je raken. Omdat ze waar zijn. Omdat je ze al kende, diep vanbinnen.Deze is er zo één:

“You can’t lead others if you don’t lead yourself.”

Klinkt simpel. Maar het is nog niet zo gemakkelijk.

Want jezelf leiden betekent: jezelf kennen. 

En dan bedoel ik niet je favoriete koffiesmaak of dat je ’s ochtends liever niet praat tot 10.00 uur.
Ik bedoel: écht jezelf kennen. Je overtuigingen. Je waarden. Je pijnpunten.
En ook je knopen, je maskers, je patronen. Die dingen die zich pas laten zien als het spannend wordt. Als de druk erop zit. Als er iets op het spel staat.

Zelfkennis is geen luxe maar je basis.

Vind ik.

Toch zie ik het vaak anders gaan.
Leidinggevenden die keihard werken. Die hun targets halen. Die altijd ‘aan’ staan.
Maar die ondertussen worstelen met gedoe in het team. Met een collega die ze niet begrijpen. Met hun eigen onrust die zich als een onzichtbare mist over alles verspreidt.
En als ik dan vraag: “Wat raakt jou hierin?”, blijft het vaak stil.

Zelfkennis is in leiderschap geen luxe, het is je fundament.
Want als jij niet weet waar je geraakt wordt, projecteer je dat – zonder dat je het doorhebt – op je team.
Als jij niet weet waar je onzeker over bent, zul je harder gaan controleren.
Als jij niet snapt waarom je ergens allergisch op reageert, komt dat uiteindelijk in je communicatie terecht.

Zelfkennis beschermt je tegen onbedoeld gedrag dat precies het tegenovergestelde doet van wat je wilt.

Het verschil tussen leiderschap doen en leider zijn

Het verschil is subtiel, maar essentieel.
Leiderschap doen is je functie uitvoeren: taken delegeren, plannen maken, gesprekken voeren.
Leider zijn is: dat doen op een manier die klopt met wie jij bent.
Dat vraagt om innerlijke helderheid. Authenticiteit!

Zoals Brené Brown treffend zegt:
“Who we are is how we lead.”
Leiderschap is geen jas die je aantrekt om negen uur en weer uittrekt om vijf uur. Het is wie je Leiderschap is geen jas die je aantrekt om negen uur en weer uittrekt om vijf uur. Het is wie je bent. In de vergaderzaal, aan de eettafel, en in dat ene moment dat je hoofd ‘ja’ zegt maar je buik ‘nee’ roept.bent. 

Moedig leiderschap begint bij de bereidheid om naar binnen te kijken. Om te ‘rommelen’ met dat wat spannend is.
En geloof me, daar begint het vaak te schuren.

Want jezelf kennen is niet altijd gezellig. Het is soms pijnlijk. Confronterend.
Je ontdekt waar je tekortschiet. Waar je te snel oordeelt.
Maar het is ook krachtig. Bevrijdend. En ja: ontzettend waardevol.
Zeker als je mensen aanstuurt. Of je gezin. Of jezelf.

Zelfkennis vraagt om moed. Heb jij die moed?

Wat betekent dat in het echte leven?

Ik denk aan een directeur die ik coachte. Ze had alles onder controle, leek het.
Maar haar team bleef afstandelijk. Gesloten.
Toen we onderzochten wat er onder dat ‘controle willen houden’ zat, kwam er verdriet. Angst om het niet goed te doen.
Ze had geleerd sterk te zijn. Niet klagen. Alles te fixen.
Maar dat leidde er ook toe dat ze onbenaderbaar was geworden.

Toen ze dat zelf ging zien, veranderde haar toon. Haar vragen. Haar houding.
En ineens ontstond er ruimte. Verbinding.
Niet door trucjes. Maar omdat zij zichzelf beter begreep.

En dát is het echte werk. Leiderschap begint daar waar je stopt met perfect willen zijn en start met nieuwsgierig zijn naar wie je werkelijk bent.

Dus ja: je kunt boeken lezen, modellen leren, trainingen volgen.

Maar als je je eigen binnenwereld niet kent, blijft het oppervlakkig.
Dan ben je een leider op papier. Niet in de praktijk.

Je team voelt het namelijk meteen als je iets zegt dat niet klopt met je energie.
Als je ‘openheid’ predikt, maar stiekem alles onder controle probeert te houden.
Als je ‘verbinding’ roept, maar intussen je eigen kwetsbaarheid wegstopt.

Mensen hebben daar een feilloos radar voor. Je kunt niet faken wat je zelf niet gelooft.

Wat helpt?

Vertragen. Tijd nemen. Stil worden.
Durven vragen:
– Wat raakt me hier zo?
– Waarom irriteert dit me?
– Waar voel ik mij verantwoordelijk voor… en is dat terecht?

En als je denkt: dit is zweverig? Dan zeg ik: nee.
Dit is het stevigste fundament dat je kunt bouwen.

Leiderschap begint met jezelf. En nee, dat is niet altijd comfortabel.
Maar wel echt. En uiteindelijk: het enige wat werkt.

En dat is precies waar ik met mijn klanten aan werk; begin bij jezelf! Wil jij dat ook? Neem contact op en we bespreken vrijblijvend wat je nodig hebt.

Franca van Montfoort

FvM Coaching